Jak nauczyliśmy maszyny liczyć i myśleć za nas? Część 28: Systemy operacyjne dla mikrokomputerów

autor zdjęcia: MHKII

źródło: Rzeczpospolita

ComPAN 8 w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach

Pierwszym systemem operacyjnym dla mikrokomputerów osobistych był CP/M. Stworzył go Gary Kildall w 1974 r. Produkcją i sprzedażą systemu CP/M zajmowała się stworzona przez Kildalla firma Digital Research Incorporated (DRI).

W jednym z wcześniejszych felietonów (27 maja 2022 r.) pisałem o systemach operacyjnych – programach, których zadaniem jest nadzór nad wszystkimi czynnościami wykonywanymi przez komputer. Wcześniejsze felietony są dostępne na stronie rp.pl, można więc do nich zajrzeć, do czego bardzo zachęcam. W przywołanym felietonie pisałem o tym, że system operacyjny współpracuje z użytkownikiem, obsługując jego polecenia, a także współdziała ze wszystkimi programami użytkowymi, pełniąc wobec nich dwojakiego rodzaju rolę: zwierzchnika, który może program uruchomić lub zatrzymać, oraz służącego, który wyręcza programy użytkowe przy wykonywaniu rutynowych czynności – np. przy drukowaniu czy wyszukiwaniu potrzebnych danych na dysku.

Opisywane systemy przeznaczone były dla dużych komputerów (np. IBM 360) albo minikomputerów (np. PDP 11). Jednak pojawienie się pod koniec lat 70. mikrokomputerów spowodowało, że potrzebne stały się systemy operacyjne obsługujące te maleństwa. O ich ewolucji opowiadam w tym felietonie.

Zaczęło się od CP/M

Pierwszym systemem operacyjnym dla mikrokomputerów osobistych był CP/M (od angielskiej nazwy Control Program/Microcomputer, czyli Program Sterujący do Mikrokomputerów). System ten stworzył w 1974 r. Gary Kildall. Co ciekawe, ten system nie był dedykowany do...